Soorten stof op het werk

Bosch Professional stofmanagement

Soorten stof

Sommige soorten stof zijn gevaarlijker dan andere. Geen enkele soort is goed voor je gezondheid. Zolang je bezig bent met boren, snijden, zagen, (door)slijpen, schuren of slopen op je werkplek kun je verwachten dat er stof in de lucht komt en moet je rekening houden met alle problemen die hiermee gepaard gaan. Maar niet alle soorten stof zijn hetzelfde. Op deze pagina gaan we het hebben over de meest voorkomende en gevaarlijke soorten stof die je op het werk kunt aantreffen.

Silicastof: Wist je dat?

kleiner dan een zandkorrel. Dat is hoe klein silicastof kan zijn.¹

0 uur

voordat een silicastofdeeltje 1 m omlaagvalt. Dat is hoe lang het in de lucht blijft hangen.²

0 mln.

vakmensen in de EU die het risico op silicose lopen. Dat is hoe wijd verbreid silicastof is.³

SOORTEN STOF

SILICASTOF

Hier komt het vandaan: Beton, cement, baksteen, metselwerk, tegels, zandsteen, kiezels, kalkzandsteen, marmer, enz.

Gezondheidsproblemen: Silicastof wordt steeds meer erkend als een gevaarlijk soort stof in de bouw. Het inademen van silica kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals silicose (fibrose van de longen waarbij deze vol littekens komen te zitten en stugger worden), longkanker, tuberculose, nieraandoening, COPD (chronische obstructieve longziekte), enz.

Risiconiveau: Matig-hoog

HOUTSTOF

Hier komt het vandaan: Zacht hout, hardhout, MDF, multiplex, enz.

Gezondheidsproblemen: Langdurige blootstelling kan leiden tot een aantal gezondheidsproblemen, zoals oog- of huidirritatie, ademhalingsproblemen, enz. Bepaalde soorten hardhout zijn zelfs in verband gebracht met neuskanker. Hout is zelden zuiver: Bij verbouwingsklussen kan hout allerlei chemicaliën bevatten, zoals harsen, pesticiden, verf, lijm, lak, enz. Oud hout kan ook schimmelsporen, enz. bevatten.

Risiconiveau: Matig-hoog

GIPSSTOF

Hier komt het vandaan: Gipsplaten, pleisterwerk enz.

Gezondheidsproblemen: Gipsstof is niet gevaarlijk voor je huid. Maar het kan je ogen, neus, mond en keel irriteren. Zonder een vorm van stofmanagement kan langdurige blootstelling een negatief effect hebben op je longen, enz.

Risiconiveau: Low

ASBESTSTOF

Hier komt het vandaan: Oudere gebouwen die vóór de jaren '90 van de vorige eeuw zijn gebouwd, voordat het gebruik van asbest werd verboden. Vinyl vloertegels, plafondtegels, cementen dakplaten, enz.

Gezondheidsproblemen: Een kleine mate van blootstelling kan voldoende zijn om mesothelioom (kanker van het longvlies) te veroorzaken. Langdurige blootstelling kan ziektes als asbestose (verbindweefseling met littekenvorming in de longen), longkanker, darmkanker, enz. veroorzaken.

Risiconiveau: High

Stofklassen: Beoordeling van het risiconiveau

Zo kies je de juiste stofafzuigklasse op basis van het soort stof

Dankzij moderne technologie en een grotere bewustwording hebben we tegenwoordig een beter begrip van de verschillende gevarenniveaus die aan de verschillende soorten stof kleven. Over het algemeen kunnen soorten stof in de bouwsector naar risico worden ingedeeld:

Stof met een laag risico

Bijvoorbeeld:⁴

huishoudelijk stof
gips
aarde
gebrande/ongebluste kalk
enz.

Gezondheidsrisico's: Veel voorkomende problemen zijn bijvoorbeeld irritatie van ogen, huid en luchtwegen, enz.

Zie stofzuigers van de L-klasse

Stof met een matig risico

Bijvoorbeeld:⁴

silica (bijv. beton, baksteen, metselwerk)
zacht hout (bijv. ceder, vuren, grenen)
hardhout (bijv. eiken, noten, beuken)
metalen
verf
kunststof
zand, kiezels
enz.

Gezondheidsrisico's: Ademhalingsproblemen kunnen eventueel bestaan uit aanhoudend hoesten, beklemmend gevoel op de borst, kortademigheid en moeite met ademhalen, koortsaanvallen, vermoeidheid, enz.

Zie stofzuigers van de M-klasse

Stof met een hoog risico

Bijvoorbeeld:⁴

asbest
silica (bijv. beton, baksteen, metselwerk)
hardhout (bijv. eiken, noten, beuken)
lood
schimmelsporen
carcinogenen
pathogenen
enz.

Gezondheidsrisico's: Blootstelling aan een van deze soorten stof kan resulteren in langdurige, onherstelbare schade (zoals kanker) aan de ademhalingsfuncties van het lichaam. Symptomen kunnen zich pas na meerdere jaren manifesteren.

Zie stofzuigers van de H-klasse

De juiste stofklasse voor het juiste soort stof

Zie alle stofzuigers

S.T.O.P.-principe

Wat is het?

Als een norm voor gezondheid en veiligheid op het werk die over de hele wereld wordt geleerd, is S.T.O.P. een eenvoudige methode om te denken aan 4 stappen die bij stofmanagement komen kijken.

S.T.O.P.-principe

S voor Substitutie (vervanging)

De beste manier om stof te stoppen is om te zorgen dat het helemaal niet ontstaat. Zoek naar alternatieven om te voorkomen dat stof in de eerste plaats ontstaat. In plaats van te boren voor het monteren of installeren van een voorwerp zou je bijvoorbeeld vervangende middelen kunnen overwegen zoals bevestigen met een tacker, lijm, plamuur of klithechting.

Kom meer te weten over ons assortiment tackers

S.T.O.P.-principe

T voor Technische maatregelen

Gebruik gereedschappen, technologieën of machines om stof in de lucht te verminderen. Een houtwerkplaats zou bijvoorbeeld kunnen worden uitgerust met omgevingsluchtfilters of een plaatselijke afzuigventilatie.

S.T.O.P.-principe

O voor Organisatorische maatregelen

Stofmanagement vereist teamwerk: Verhoog de bewustwording in je bedrijf. Implementeer nieuwe methodes voor stofarm werken. Ondersteun training en het delen van kennis.

S.T.O.P.-principe

P voor Persoonlijke beschermingsmiddelen

Draag als laatste linie van defensie persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zoals stofmaskers of ademhalingstoestellen. Dit is een bescherming tegen eventueel per ongeluk vrijkomen in de lucht, bijvoorbeeld bij het afvoeren van de stofzak.

STOFAFZUIGINGEN/STOFZUIGERS

Zo kies je de juiste stofafzuiging/stofzuiger voor je klus op basis van de stofklassen L, M en H.

Ontdek meer

OPLOSSINGEN VOOR STOF

Zo kies je het juiste stofhulpstuk op basis van je machine en toepassing.

Ontdek meer

S.T.O.P.-PRINCIPE

Blijf gezond en verminder stof door deze eenvoudige beste praktijken te gebruiken.

Ontdek meer

Opmerkingen:

¹ OSHA (Occupational Safety & Health Administration; Amerikaanse instantie voor veiligheid en gezondheid op het werk)

² BG Bau (Duitse instantie voor wettelijke ongevallenverzekering en preventie in de bouw)

³ European Trade Union Institute (ETUI; onafhankelijk onderzoeks- en trainingscentrum van de Europese Federatie van Vakbonden)

⁴ Risicobeoordeling van soorten stof kan per land verschillen. Om arbeiders beter te beschermen nemen enkele landen liever het zekere voor het onzekere door bepaalde soorten stof als een hoger risico te classificeren. Bijvoorbeeld:

Houtstof: Zowel zacht- als hardhout kunnen luchtwegproblemen, zoals astma veroorzaken. Hardhout kan echter een zeldzame vorm van neuskanker veroorzaken en wordt vaak als gevaarlijker beschouwd dan zacht hout. In enkele landen wordt zacht hout beschouwd als stof met een laag risico, terwijl hardhout wordt beschouwd als stof met een matig risico.
Silicastof: Sommige landen beschouwen silicastof als stof met een matig risico, terwijl enkele andere dit beschouwen als stof met een hoog risico. Plaatselijke voorschriften zijn onderhevig aan verandering ten gunste van een hogere mate van bescherming. Silicastof zal daardoor in steeds meer landen worden beschouwd als stof met een hoog risico.

Om compliance te bereiken moet je altijd de voorschriften met betrekking tot stof van je nationale instanties controleren.